ครอบครัวที่มีศักยภาพในการดูแลสุขภาพตนเองตามเกณฑ์ที่กำหนด หมายถึง ครอบครัวที่มี อสค. ทำหน้าที่ดูแลสุขภาพ และสมาชิกในครอบครัวปฏิบัติตนในการดูแลสุขภาพตนเอง โดย

1. อสค. แสดงบทบาท ได้แก่ (1) เป็นแกนนำปฏิบัติตนด้านสุขภาพที่มีพฤติกรรม   เป็นแบบอย่างให้ครอบครัว และเป็นผู้ดูแลสุขภาพของคนในครอบครัวตนเอง (2) ถ่ายทอดความรู้ให้คนในครอบครัวตนเองและช่วยเหลือผู้ที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง (3) ประสานงานพัฒนาสุขภาพครอบครัว และเป็นเครือข่ายกับ อสม. โดยไม่ซ้ำซ้อนบทบาทกัน

2. สมาชิกในครอบครัวปฏิบัติตนในการดูแลสุขภาพตนเอง ได้แก่ (1) คุมอาหารอย่างเป็นรูปธรรม เช่น กินแบบลดหวาน ลดมัน ลดเค็ม ดื่มน้ำเปล่า (2) ดูแลการกินยาให้ตรงเวลา และไปพบแพทย์ตามนัด (3) ออกกำลังกายเช่น ออกกำลังกายด้วยยางยืด และ (4) บำรุงรักษาจิตใจ

อาสาสมัครประจำครอบครัว หรือ อสค. หมายถึง สมาชิกคนใดคนหนึ่งของแต่ละครอบครัวที่ได้รับการคัดเลือกและผ่านการฝึกอบรมตามหลักสูตร อสค. ที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนด เพื่อให้ทำหน้าที่ดูแลสุขภาพของสมาชิกในครอบครัวตนเอง

กรณีครอบครัวนั้นอยู่คนเดียวหรืออยู่ในภาวะพึ่งพิงอาจคัดเลือกเพื่อนบ้านให้เข้ารับการอบรมและทำหน้าที่ อสค. ให้ครอบครัวนั้นได้

1. การขึ้นทะเบียน อสค.

          เจ้าหน้าที่สาธารณสุขผู้รับผิดชอบพื้นที่ ดำเนินการพัฒนาและขึ้นทะเบียน อสค. ลงในเว็บไซต์ฐานข้อมูลอาสาสมัครประจำครอบครัว

2. การประเมินศักยภาพครอบครัว อสค.

          1) เจ้าหน้าที่สาธารณสุข ร่วมกับ อสค. ประเมินศักยภาพครอบครัวของ อสค. ตามความสมัครใจของแต่ละหน่วยงาน โดย อสค. แต่ละคนดำเนินการประเมินศักยภาพครอบครัวของตนเองตามแบบประเมิน แล้วเก็บข้อมูลผลการประเมินด้วยตนเอง (Self Assessment) ไว้ที่ตนเอง หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขผู้รับผิดชอบพื้นที่เป็นคนเก็บไว้ในรูปแบบเอกสาร

          2) ผู้รับผิดชอบงานระดับ จังหวัด เขต และส่วนกลาง รวมถึงกรุงเทพมหานครสุ่มประเมินตามแบบประเมินแล้วบันทึกผลการประเมินศักยภาพครอบครัวลงในเว็บไชต์ลงในเว็บไซต์ฐานข้อมูลอาสาสมัครประจำครอบครัว

หมายเหตุ : 1. ช่องทางในการลงทะเบียน อสค. และบันทึกผลการประเมินศักยภาพครอบครัว อสค. คือ

                    1) ระบบฐานข้อมูลอาสาสมัครประจำครอบครัว http://fv.phc.hss.moph.go.th

                    2) ระบบสารสนเทศงานสุขภาพภาคประชาชน www.thaiphc.net

               2. หน่วยงานที่มีหน้าที่ในการบันทึกข้อมูลของกรุงเทพมหานคร คือ

                    1) หน่วยงานในสังกัดกรุงเทพมหานคร

                             • กองสร้างเสริมสุขภาพ สำนักอนามัย

                             • สำนักการแพทย์

                    2) สถานพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขที่ตั้งอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร

                    3) โรงพยาบาลเอกชนที่ตั้งอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร

1. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด

2. สถานบริการสุขภาพภาครัฐ

3. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล

4. หน่วยงานในสังกัดกรุงเทพมหานคร

    1) สำนักอนามัย

    2) ศูนย์บริการสาธารณสุข

    3) สถานพยาบาลในสังกัดสำนักการแพทย์

5. สถานพยาบาลในสังกัดกระทรวงสาธารณสุขที่ตั้งอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร

6. โรงพยาบาลเอกชนที่ตั้งอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร

การประเมินผลครอบครัวที่มีศักยภาพในการดูแลสุขภาพตนเองได้ตามเกณฑ์ที่กำหนด โดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ร่วมกับ อสค. ด้วยวิธีการ ดังนี้

          1. การประเมินตนเอง (Self Assessment) โดยเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ร่วมกับ อสค. หลังจากที่ อสค. ได้ประเมินศักยภาพครอบครัวของตนเองแล้ว ให้เก็บผลการประเมินไว้ที่ตนเอง หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขผู้รับผิดชอบพื้นที่เป็นคนเก็บไว้ในรูปแบบเอกสาร

          2. การสุ่มประเมิน ตามลำดับชั้นตามระเบียบวิธีทางสถิติ ตั้งแต่ระดับล่างสุดขึ้นไป (ขนาดของการสุ่มตัวอย่างหรือขนาดของตัวอย่าง (Sample Size) ไม่ต่ำกว่าร้อยละ 30 ของจำนวน อสค. ทั้งหมด หรือโดยสูตรการคำนวณตามวิธีการทางสถิติอื่น) โดยสามารถบันทึกผลการประเมินในระบบฐานข้อมูลได้ที่เว็บไซต์ http://fv.phc.hss.moph.go.th หรือ www.thaiphc.net 

          ค่าน้ำหนักของเกณฑ์การประเมินครอบครัวที่มีศักยภาพในการดูแลสุขภาพตนเองได้ตามเกณฑ์ที่กำหนด คือ บทบาท อสค. (60) : การประพฤติปฏิบัติตนในการดูแลสุขภาพตนเองของสมาชิกในครอบครัว (40)

ตารางกำหนดค่าน้ำหนักของเกณฑ์การประเมิน

บทบาท อสค.                                ค่าน้ำหนัก                       การปฏิบัติตนในการดูแลสุขภาพ                              ค่าน้ำหนัก                                                                                                     ตนเองของสมาชิกในครอบครัว

1. เป็นแกนนำปฏิบัติตน                       20                              1. คุมอาหารอย่างเป็นรูปธรรม                                         10

    ด้านสุขภาพที่มีพฤติกรรม                                                     เช่น กินแบบลดหวาน ลดมัน ลดเค็ม 

     เป็นแบบอย่างให้ครอบครัว                                                   ลดเนื้อ ดื่มน้ำเปล่า

      และเป็นผู้ดูแลสุขภาพของคน   

      ในครอบครัวตนเอง 

2. ถ่ายทอดความรู้ให้คน                       20                                2. ดูแลการกินยาให้ตรงเวลา                                         10

    ในครอบครัวตนเองและ                                                        และพาไป  พบแพทย์ตามนัด

    ช่วยเหลือผู้ที่อยู่ในภาวะพึ่งพิง

3. ประสานงานพัฒนาสุขภาพ                  20                               3. ออกกำลังกาย เช่น                                                  10

    ครอบครัว และเป็นเครือข่ายกับ                                               ออกกำลังกายด้วยยางยืด

    อสม.

                                                                                         4. บำรุงรักษาจิตใจ                                                       10

    รวม                                                60                                        รวม                                                                40

คะแนนรวมทั้งหมดต้องไม่ต่ำกว่าร้อยละ 70 จึงจะถือว่าผ่านเกณฑ์ครอบครัวที่มีศักยภาพในการดูแลสุขภาพตนเองตามเกณฑ์ที่กำหนด

1. แนวทางการดำเนินงานอาสาสมัครประจำครอบครัว (อสค.)

2. หลักสูตร อสค.

3. คู่มือ อสค.

4. แบบประเมินศักยภาพครอบครัว

5. เว็บไซต์สำหรับขึ้นทะเบียน อสค. พิมพ์ประกาศนียบัตร และรายงานผลการดำเนินงาน อสค.

    1) http://fv.phc.hss.moph.go.th

    2) www.thaiphc.net

6. www.อสค.com เว็บไซต์ฐานข้อมูล อสค. ด้านความรู้ ข่าวสาร และการประเมิน

หมายเหตุ : 1. เอกสารข้อ 3. คู่มือ อสค. กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ จัดส่งให้แต่ละจังหวัดตามจำนวนเป้าหมาย อสค.

                  2. สามารถดาวน์โหลดเอกสารทั้งหมดได้ที่เว็บไซต์กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน http://phc.moph.go.th หรือ เว็บไซต์ระบบฐานข้อมูลอาสาสมัครประจำครอบครัว http://fv.phc.hss.moph.go.th

ผู้ให้ข้อมูลทางวิชาการ

1. นางอัญธิกา  ชัชวาลยางกูร                           ผู้อำนวยการกองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน

    โทรศัพท์ที่ทำงาน : 02-1937000 ต่อ 18724    โทรศัพท์มือถือ :

    โทรสาร :                                                  E-mail : phc.division@gmail.com

2. นางวิรุณศิริ อารยวงศ์                                   นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการพิเศษ   

    โทรศัพท์ที่ทำงาน : 02-1937000 ต่อ 18715    โทรศัพท์มือถือ :

    โทรสาร :                                                  E-mail : phc.division@gmail.com

กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ

ผู้ประสานงานตัวชี้วัด

1.

    โทรศัพท์ที่ทำงาน : 02-1937036-37                 โทรศัพท์มือถือ :

    โทรสาร :                                                     E-mail :

กลุ่มแผนงาน สำนักบริหาร กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ

2.

    โทรศัพท์ที่ทำงาน : 02-1937000 ต่อ 18716        โทรศัพท์มือถือ :

    โทรสาร :                                                      E-mail : phc.division@gmail.com

กลุ่มพัฒนานโยบายและยุทธศาตร์สุขภาพภาคประชาชน กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ

กองสนับสนุนสุขภาพภาคประชาชน กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ

โทรศัพท์ที่ทำงาน : 02-1937000 ต่อ 18715

E-mail : phc.division@gmail.com

1.                          

    โทรศัพท์ที่ทำงาน : 02-1937036-37       โทรศัพท์มือถือ :

    โทรสาร :                                           E-mail :

กลุ่มแผนงาน สำนักบริหาร กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ